Uyku felci, uykuya dalma veya uykudan uyanma sırasında yaşanan geçici bir felç durumudur. Bu durumdayken kişi bilinci açık olabilir ama kaslarını hareket ettiremez. Genellikle birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar sürer ve bazen halüsinasyonlar, duyusal bozukluklar veya nefes almada zorluk eşlik edebilir. Beynin REM (Rapid Eye Movement) uykusu aşamasında vücudu felç etme yeteneği, rüyada fiziksel olarak hareket etmememizi sağlarken, uyku felcinde bu felç uyanıklık sırasında devam eder.
Farklı Kültürlerde Uyku Felci
Uyku felci, birçok kültürde doğaüstü varlıklarla ilişkilendirilmiştir. Halüsinasyonlar sırasında insanların yaşadığı baskı hissi veya karanlık figürler, tarih boyunca mistik ve korkutucu anlamlar kazanmıştır.- Türkiye: Genellikle "karabasan" adıyla bilinir. Bir varlığın kişinin göğsüne oturup onu felç ettiğine inanılır. Bu varlık kötü ruhlar veya cinler olarak tasvir edilir ve bu durumdan kurtulmak için dualar okunur.
- Batı Kültürleri: Orta Çağ Avrupası’nda uyku felci, "incubus" veya "succubus" (şeytani varlıklar) tarafından yapılan bir saldırı olarak yorumlanırdı. Bir cadının ya da şeytanın gece boyunca kişiyi ziyaret ettiğine inanılırdı. "Nightmare" kelimesinin kökeni de aslında bu eski inançlara dayanır. "Mare", uyuyan kişiye baskı yapan kötü ruh anlamına gelir.
- İskandinav Mitolojisi: Bu olay "mara" adlı kötü ruhla ilişkilendirilir. Mara, uykudaki insanların göğsüne oturarak onlara kâbuslar yaşatır.
- Japonya: "Kanashibari" olarak bilinir ve bunun kötü ruhların veya ölen birinin ruhunun insanı etkisi altına almasıyla gerçekleştiğine inanılır.
- Afrika: Bazı yerel inançlarda bu durum "tokolosh" adlı kötü ruhun işi olarak görülür. Bu ruhun gece insanlara musallat olduğu düşünülür.
ablamı lambaya asılı görmüştüm uuh
