6 Kasım 1494 tarihinde Trabzon'da dünyaya gelen I.Süleyman, şehzadelik yıllarında; Hayrettin Efendi, Koca Kasım Paşa ve Sinan Paşa tarafından yetiştirildi. Bunun yanı sıra kuyumculuk sanatını da öğrenip kendine yeni bir ufuk açtı.
Devam eden süreçte babası Yavuz Sultan Selim'in saltanatı devralmasına yardımcı olduktan sonra sırasıyla Kefe ve Manisa sancaklarında yöneticilik yaparak hocalarının da katkısıyla kendini hükümdarlığa hazırladı.
30 Eylül 1520'de tahta çıkan Süleyman, öncelikli olarak büyük dedesi Fatih Sultan Mehmet'in alamadığı Belgrad ve Rodos'u fethedip bu bölgeleri Osmanlı toprağına kattı. Ardından yolsuzluk yaptıkları gerekçesiyle Anadolu'daki yirmi beş Kadı'nın görevine son verdi ve kimsenin hakkını kimseye yedirmeyeceğini kesin bir şekilde ifade etti. Padişah, başarılı politikalarının yanı sıra adaleti ve merhameti ile de dikkatleri üzerine çekiyordu.
Bu nedenle kendisinden yardım isteyen Fransa kralı Fransuva'ya kayıtsız kalmadı ve onu Roma Germen imparatoru Şarlken'in elinden kurtarmak için sefere çıktı. Mohaç ovasında yalnızca 2 saat süren bu savaşla birlikte Osmanlı Devleti Macarlar karşısında ezici bir üstünlük sağlayarak bir yandan da Avrupa'ya gözdağı verdi.
Sultan Süleyman 28 Eylül 1538 tarihine gelindiğinde Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki donanmayla beraber Haçlılara karşı Preveze Deniz Savaşı'nı kazandı. İstanbul'da şatafatlı törenlerle kutlanan bu büyük zaferin ardından da tekrar Macar seferine çıkıp Budin'i bir Osmanlı eyaleti haline getirdi.
Sonrasında doğuya yöneldi ve İran üzerine üç sefer düzenleyerek Şah Tahmasb ile Amasya Anlaşmasını imzaladı. Bu sırada oğulları Mustafa, Selim ve Bayezid arasındaki saltanat rekabeti artıyor; Sultan Süleyman dedesi II.Bayezid gibi tahttan indirilmekten fazlasıyla korkuyordu.
Şehzade Mustafa'nın yeniçeriler tarafından çok sevildiğini fark etmesi ise tedirginliğini iyiden iyiye arttırdı. Nitekim durumdan faydalanmakta gecikmeyen Hürrem Sultan, sırf kendi oğullarının önünü açabilmek adına damadı Rüstem Paşa ile işbirliği yapıp Şehzade Mustafa'ya kumpas kurdu ve dolduruşa gelen padişahın bizzat birinci ağızdan verdiği emirle Mustafa idam edildi.
Şehzade Mustafa İdami
Artık devlet işlerinde rahatlıkla Hürrem Sultan, Mihrimah Sultan ve Rüstem Paşa'nın sözü geçiyor; Gut hastalığına yakalanan Süleyman gün geçtikte daha da güçsüz düşüyordu. Fakat Hürrem'in birdenbire rahatsızlanarak aniden vefat etmesi sarayda büyük bir infial yarattı.
Hürrem Sultan
Eşine emsalsiz bir aşkla bağlı olan padişah adeta yıkıldı. Ardından oğulları Bayezid ve Selim arasında gerçekleşen muharebeden sonra Bayezid'in İran'a kaçması ise bardağı taşıran son damla oldu. Şah Tahmasb'dan şehzadenin iadesini isteyen Kanuni, hem Bayezid'i hem de onun oğullarını idam ettirmekten geri durmadı. Sonrasında omuzlarında taşıdığı yükler ve tuttuğu yasların ağırlığıyla birlikte iyice çöktü.
Hastalığı bir türlü yakasını bırakmayınca da şanına yakışır bir şekilde savaş meydanında hayatını kaybetti (Zigetvar Seferi 1566).
46 yıllık bir saltanatın ardından Osmanlı'yı belki de dünyanın en güçlü devleti haline getiren Kanuni Sultan Süleyman, Avrupa'da da fazlasıyla ünlenerek "Muhteşem" (Magnificent) ve "Büyük Türk" (Grand Turc) lakaplarını aldı. Kanuni sıfatının ise; ilk kez Boğdan voyvodası Dimitri Cantemir tarafından 18. yüzyılda yazılan bir eserde kullanıldığını ve daha sonra diğer Osmanlı tarihçileri tarafından benimsendiğini görüyoruz
Pek çok Osmanlı padişahı gibi Kanuni Sultan Süleyman da çok iyi bir şairdir. "Muhibbi" mahlası ile yazdığı yaklaşık üç bin şiiri bulunmakla birlikte; aşk, tabiat, kahramanlık ve tasavvuf konularını oldukça usta bir şekilde ifade etmiştir kendisi.
O bir ince duygu ve düşünceler şairi olarak özellikle dikkat çekmiştir. Şiirlerinde hükümdarlık üstünlüğü taslamak yerine Hakk'ın kulu ve sevgilinin kölesi gibi temaları işlemeyi tercih etmiş, hatta dizelerinde sık sık hatalarını ve eksikliklerini anlattığı bile görülmüştür. Bütün dünyaya baş eğdirmesine rağmen sevgili olarak betimlediği Hürrem karşısında çaresizliğe düşmüştür. Diğer şairler gibi yalnız ve kimsesiz kalma korkusu ile değerinin bilinmemesi gibi insani çekincelerinden de sık sık bahsetmiştir.
Hürrem Sultan Portresi
Kanuni sanata ve sanatçıya oldukça değer vermiş; nitekim ünlü halk ozanı Bakî'yi himayesine alıp onunla sıkı dost olmuştur. Bunun yanı sıra beyitlerinde hem Baki'nin hem Fuzuli'nin hem de Ali Şir Nevai'nin etkilerini görmek mümkündür... Biz de bu içeriğimizde, onun savaş meydanlarındaki başarısını kalemine nasıl yansıttığını gösterebilmek mümkündür
